طلاق گرفتن زن بدون دلیل | آیا زن می تواند بدون دلیل طلاق بگیرد؟【آپدیت 1404】

یکی از سوالات پرتکراری که در مشاوره های حقوقی مطرح می شود این است: آیا زن می تواند بدون دلیل از همسرش طلاق بگیرد؟ پاسخ کوتاه و شفاف این است که طبق قوانین ایران، زن تنها در شرایط خاصی می تواند درخواست طلاق بدهد و برخلاف مرد، حق طلاق مطلق و بدون دلیل ندارد. همین موضوع باعث می شود بسیاری از زنان در مسیر جدایی با ابهام و سردرگمی روبه رو شوند. در ادامه به زبان ساده بررسی می کنیم که قانون مدنی ایران چه شرایطی را برای طلاق زن در نظر گرفته و آیا امکان طلاق بدون دلیل وجود دارد یا خیر. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره تخصصی، می توانید به سایت پرشین وکلا مراجعه کنید.

طلاق از دیدگاه قانون مدنی

ایران طبق ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی، مرد می تواند هر زمان که بخواهد همسرش را طلاق دهد. اما برای زن چنین حقی پیش بینی نشده است و تنها در شرایط خاصی می تواند درخواست طلاق بدهد. قانون گذار این محدودیت را به منظور حفظ بنیان خانواده و جلوگیری از طلاق های بی رویه در نظر گرفته است.

در مقابل، ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی به زن اجازه می دهد در صورت بروز عُسر و حَرَج (یعنی شرایطی که ادامه زندگی برای او غیرقابل تحمل باشد) درخواست طلاق کند. بنابراین در عمل، زن برای جدایی باید دلایل محکمی به دادگاه ارائه دهد.

شرایطی که زن می تواند درخواست طلاق بدهد

قانون مدنی ایران چندین حالت مشخص را برای طلاق به درخواست زن در نظر گرفته است.آشنایی با این شرایط اهمیت زیادی دارد، چون بسیاری از زنان تصور می کنند امکان جدایی بدون دلیل وجود دارد، در حالی که باید بتوانند موارد قانونی را اثبات کنند. مهم ترین این شرایط عبارت اند از:

عُسر و حَرَج (سختی و مشقت شدید)

یکی از مهم ترین دلایلی است که زن می تواند با استناد به آن درخواست طلاق دهد. عسر و حرج زمانی است که ادامه زندگی مشترک برای زن طاقت فرسا و غیرقابل تحمل شود. نمونه های متداول آن شامل خشونت جسمی و روانی مداوم، بی توجهی به نیازهای اساسی همسر، یا شرایطی است که سلامت جسمی و روحی زن را تهدید کند. اثبات عسر و حرج معمولاً نیاز به مدارک و شواهد کافی مانند شهادت شهود یا گزارش پزشکی قانونی دارد.

ترک زندگی خانوادگی

اگر مرد زندگی مشترک را رها کند و برای مدت طولانی در کنار همسر و فرزندانش حضور نداشته باشد، زن می تواند با اثبات این موضوع در دادگاه، درخواست طلاق دهد. ترک زندگی نشانه بی مسئولیتی و عدم انجام تعهدات زوجیت است و از مواردی است که دادگاه به طور جدی بررسی می کند.

اعتیاد شدید یا بیکاری مداوم

زمانی که مرد به دلیل اعتیاد به مواد مخدر یا مشروبات الکلی نتواند وظایف همسری و پدری خود را انجام دهد یا در اثر بیکاری طولانی مدت از تامین هزینه های خانواده ناتوان باشد، زن حق دارد از دادگاه تقاضای طلاق کند. در این حالت ارائه مدارکی مانند پرونده های درمانی اعتیاد یا استشهاد محلی برای اثبات اهمیت زیادی دارد.

رفتارهایی مانند ضرب وجرح، توهین، تحقیر یا هرگونه آزار جسمی و روحی علیه زن، می تواند از دلایل محکمه پسند برای درخواست طلاق باشد. متاسفانه بسیاری از زنان در این شرایط سکوت می کنند، در حالی که قانون این حق را به آن ها داده است تا با ارائه مدارک، از ادامه زندگی مضر جلوگیری کنند. این مدارک می تواند شامل گزارش پزشکی، شواهد شهادت شهود، پیام ها یا مدارک کتبی باشد که رفتار خشونت آمیز شوهر را اثبات کند. همچنین، دادگاه می تواند بر اساس این شواهد، اقدامات حفاظتی مانند صدور دستور موقت برای جدایی موقت یا محدود کردن دسترسی شوهر را نیز اعمال کند.

عدم پرداخت نفقه

یکی از وظایف اصلی مرد، تامین هزینه های زندگی همسر و فرزندان است. اگر مرد به طور مستمر از پرداخت نفقه خودداری کند، زن می تواند با ارائه دادخواست، طلاق را پیگیری کند. حتی یک شکایت کیفری درباره ترک انفاق هم می تواند در روند طلاق موثر باشد. دادگاه می تواند بر اساس مدارک ارائه شده مانند رسیدهای پرداخت نشده، شاهدان و مستندات بانکی، حکم به پرداخت نفقه گذشته و جاری بدهد و در صورت ادامه امتناع، اقدامات قانونی مانند توقیف اموال یا صدور حکم بازداشت را اعمال کند. همچنین این موضوع می تواند یکی از دلایل قوی برای اثبات عسر و حرج و تسریع در صدور حکم طلاق باشد.

غیبت طولانی زوج

در صورتی که مرد برای مدتی بیش از چهار سال غایب و بی خبر باشد، زن از نظر قانونی محق است که دادخواست طلاق بدهد. در این حالت دادگاه پس از بررسی و اطمینان از غیبت طولانی، حکم به طلاق زن می دهد.

شروط ضمن عقد نکاح

بسیاری از زنان هنگام عقد نکاح شروطی را در عقدنامه درج می کنند. یکی از مهم ترین این شروط، وکالت در طلاق است. اگر چنین شرطی در عقدنامه وجود داشته باشد، زن می تواند بدون نیاز به ارائه دلیل خاصی، و تنها با استناد به همان شرط، برای طلاق اقدام کند.

آیا زن می تواند بدون دلیل طلاق بگیرد؟

واقعیت این است که زن به تنهایی و بدون دلیل قانونی، نمی تواند طلاق بگیرد. تنها استثنا در این زمینه وجود وکالت در طلاق است که در عقدنامه قید شده باشد. در غیر این صورت، قاضی تنها در صورتی حکم به طلاق می دهد که دلایل محکمی ارائه شود. با این حال، اگر زن و شوهر بر سر جدایی توافق داشته باشند، می توانند از مسیر طلاق توافقی اقدام کنند که ساده تر و سریع تر است.

طلاق توافقی

یکی از رایج ترین روش ها برای جدایی زوجین در سال های اخیر، طلاق توافقی است. در این حالت زن و مرد هر دو بر سر اصل طلاق و شرایط آن (مانند مهریه، حضانت فرزند و نفقه) به توافق می رسند و درخواست خود را به دادگاه ارائه می دهند. طبق مقررات جدید سال ۱۴۰۴، زوجین پیش از ثبت طلاق توافقی باید در جلسات مشاوره اجباری خانواده شرکت کنند تا مطمئن شوند تصمیم آن ها عجولانه نبوده است. این مسیر معمولاً سریع تر از طلاق یک طرفه است و تنش کمتری میان طرفین ایجاد می کند.

در چنین شرایطی مشاوره و همراهی بهترین وکیل طلاق در شیراز می تواند مسیر حقوقی را ساده تر کرده و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کند.

ارتباط طلاق با مهریه و نقش وکیل

در بسیاری از پرونده های طلاق، موضوع مهریه به عنوان یکی از مهم ترین حقوق مالی زن مطرح می شود. حتی اگر زن نتواند صرفاً بدون دلیل از همسر خود جدا شود، همچنان حق دارد در صورت جدایی، مهریه خود را مطالبه کند. به همین دلیل، پرونده های طلاق و مهریه اغلب به صورت هم زمان در دادگاه مطرح می شوند و نیازمند پیگیری دقیق حقوقی هستند. در این شرایط، حضور یک وکیل متخصص می تواند از تضییع حقوق طرفین جلوگیری کند. بهره گیری از تجربه ی بهترین وکیل مهریه در شیراز در کنار وکیل طلاق، کمک می کند تا روند رسیدگی سریع تر و نتیجه پرونده عادلانه تر باشد.

جمع بندی

طلاق گرفتن زن بدون دلیل در قوانین ایران امکان پذیر نیست. زن تنها در شرایط مشخص و با ارائه دلیل قانونی یا در صورت داشتن وکالت در طلاق می تواند از همسرش جدا شود. بنابراین اگر زنی قصد طلاق دارد، لازم است ابتدا شرایط خود را با مواد قانونی تطبیق دهد و سپس برای اقدام قانونی برنامه ریزی کند. مشورت با وکیل یا مشاور حقوقی می تواند در این مسیر بسیار کمک کننده باشد و مانع از سردرگمی های احتمالی شود.