دریافت گواهی عدم سازش + نحوه دریافت و مدت اعتبار آن【آپدیت 1404】

اگر تصمیم به طلاق گرفته اید، احتمالاً اولین پرسش ذهنی تان این است که «برای شروع روند طلاق، چه مدرکی لازم دارم؟» بسیاری از زوج ها تصور می کنند فقط با توافق شفاهی می توان طلاق گرفت، اما قانون ایران گام مهمی را پیش بینی کرده است: دریافت گواهی عدم سازش.

این گواهی، در واقع مجوز رسمی دادگاه خانواده برای ثبت طلاق است و بدون آن هیچ دفترخانه ای اجازه ثبت طلاق را ندارد. طبق توضیحات وکلای خانواده در سایت پرشین وکلا، این گواهی برای هر دو نوع طلاق، چه توافقی و چه به درخواست یکی از طرفین  الزامی است.

اما سؤال مهم تر این است: چگونه باید آن را دریافت کرد؟ و تا چه زمانی اعتبار دارد؟ در ادامه، با زبانی ساده و دقیق، تمام مراحل، مدارک و نکات کاربردی مربوط به گواهی عدم سازش را مرور می کنیم تا با آگاهی، مسیر قانونی تان را با اطمینان طی کنید.

گواهی عدم سازش چیست و چه کاربردی دارد؟

گواهی عدم سازش، تصمیم نهایی دادگاه خانواده است که نشان می دهد تلاش برای سازش میان زوجین بی نتیجه بوده و قانون اجازه ثبت طلاق را صادر کرده است.

به زبان ساده تر، این گواهی به معنای «اجازه رسمی جدایی» است و بدون آن طلاق حتی در صورت رضایت دو طرف، ثبت نمی شود.

تفاوتش با حکم طلاق در این است که در گواهی عدم سازش، دادگاه فقط اجازه ثبت طلاق را می دهد، اما در حکم طلاق، خود طلاق صادر می شود (که معمولاً در موارد خاص مانند عسر و حرج زن است).

برای درک بهتر، فرض کنید زوجی تصمیم به طلاق توافقی گرفته اند. دادگاه ابتدا آن ها را به جلسات مشاوره ارجاع می دهد، و در صورتی که همچنان بر تصمیمشان بمانند، گواهی عدم سازش صادر می کند تا بتوانند به دفترخانه مراجعه کرده و طلاق را ثبت کنند.

مراحل دریافت گواهی عدم سازش

۱. ثبت دادخواست در دفاتر خدمات قضایی

اولین قدم برای دریافت گواهی عدم سازش، مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی است. در این مرحله باید نوع طلاق مشخص شود؛ اینکه طلاق از نوع توافقی است یا به درخواست یکی از طرفین. در طلاق توافقی، هر دو نفر باید به صورت حضوری یا از طریق وکیل خود، دادخواست مشترک تنظیم و ثبت کنند. اما در طلاق های یک طرفه، تنها یکی از زوجین (برای مثال زن در صورت داشتن حق طلاق یا اثبات عسر و حرج) دادخواست را ارائه می دهد.

در فرم دادخواست باید اطلاعاتی مانند نشانی دقیق طرف مقابل، علت درخواست طلاق و وضعیت فرزندان درج شود. اگر هر یک از این اطلاعات ناقص یا نادرست باشد، ممکن است رسیدگی پرونده به تأخیر بیفتد. به همین دلیل وکلا توصیه می کنند قبل از مراجعه، پیش نویس دادخواست را آماده و مدارک را دقیق تنظیم کنید تا روند کار سریع تر پیش برود.

پس از ثبت دادخواست، پرونده به صورت سیستمی به دادگاه خانواده ارجاع می شود. معمولاً این دادگاه بر اساس محل اقامت مشترک یا محل سکونت زوجه تعیین می گردد.

۲. ارجاع پرونده به دادگاه خانواده

بعد از ارجاع پرونده، دادگاه خانواده زمانی برای رسیدگی تعیین می کند و ابلاغیه ای برای هر دو طرف ارسال می شود. در اولین جلسه، قاضی دلایل اختلاف را بررسی کرده و تلاش می کند امکان سازش را بیازماید.

در بسیاری از پرونده ها، قاضی پیش از صدور رأی، طرفین را به داوری یا مشاوره خانواده ارجاع می دهد تا از تصمیمات عجولانه جلوگیری شود. اگر یکی از زوجین در جلسه دادگاه حاضر نشود، قاضی می تواند بر اساس مدارک موجود و گزارش ابلاغ تصمیم گیری کند.

در صورتی که وکیل از طرف یکی از زوجین حضور داشته باشد، حضور شخص موکل الزامی نیست. همچنین اگر اختلافات مالی مثل مهریه، نفقه یا حضانت هم زمان با پرونده طلاق مطرح باشد، دادگاه ابتدا باید درباره آن تصمیم بگیرد و سپس وارد مرحله صدور گواهی شود.

به همین دلیل، بهتر است قبل از تشکیل جلسه دادگاه، با بهترین وکیل مهریه در قم مشورت کنید تا در مورد تعهدات مالی از جمله مهریه و نفقه، تصمیم درست و قانونی بگیرید.

۳. مشاوره خانواده و ارزیابی روان شناختی

طبق ماده ۲۵ قانون حمایت خانواده، مراجعه به مرکز مشاوره پیش شرط صدور گواهی عدم سازش است. در این مرحله، کارشناسان روان شناسی و مشاوران حقوقی با گفت وگو و ارزیابی شرایط زوجین، سعی می کنند راهی برای سازش و ادامه زندگی بیابند. اما اگر پس از چند جلسه مشخص شود ادامه زندگی ممکن نیست، مشاور گزارشی تنظیم می کند که نشان می دهد «امکان سازش وجود ندارد».

بدون این گزارش، صدور گواهی از سوی دادگاه ممکن نیست. معمولاً تعداد جلسات مشاوره بین دو تا چهار جلسه است. در صورتی که یکی از طرفین در این جلسات حضور پیدا نکند، غیبت او در گزارش ثبت می شود و دادگاه بر اساس همان گزارش تصمیم می گیرد. حضور وکیل در این جلسات الزامی نیست، اما وجود او می تواند روند کار را تسهیل کند، به خصوص در طلاق توافقی که معمولاً در یک جلسه مشاوره به نتیجه نهایی می رسد.

۴. صدور گواهی عدم سازش توسط دادگاه

پس از دریافت گزارش مشاوره و بررسی مدارک، دادگاه در صورت احراز شرایط قانونی طلاق، گواهی عدم سازش را صادر می کند. این گواهی معمولاً شامل موارد زیر است:

• مشخصات کامل زوجین
• تاریخ صدور و اعتبار سه ماهه
• نوع طلاق (توافقی، به درخواست زن یا مرد)
• تعهدات مالی مانند مهریه، نفقه، اجرت المثل و حضانت فرزند

پس از صدور گواهی، هر یک از زوجین می توانند با مراجعه به دفترخانه رسمی طلاق، طلاق را ثبت کنند. در طلاق های توافقی، هر دو نفر باید در دفترخانه حاضر شوند یا یکی از طرفین وکالت نامه رسمی از دیگری داشته باشد. در صورتی که ظرف مدت سه ماه از تاریخ صدور گواهی، طلاق ثبت نشود، گواهی منقضی می شود و دیگر اعتبار قانونی ندارد.

مدارک لازم برای دریافت گواهی عدم سازش

برای ثبت و پیگیری پرونده، داشتن مدارک زیر ضروری است:

• اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی زوجین
• اصل یا رونوشت رسمی عقدنامه (نکاح نامه)
• توافق نامه کتبی درباره مهریه، نفقه، حضانت فرزندان و جهیزیه (در طلاق توافقی)
• مدارک مرتبط با وکالت در صورت حضور نداشتن یکی از طرفین
• گواهی مشاوره خانواده (در صورت صدور)

اگر یکی از زوجین خارج از کشور باشد، امکان تنظیم وکالت نامه از طریق کنسولگری یا سفارت وجود دارد تا وکیل او بتواند مراحل را انجام دهد.

مدت اعتبار گواهی عدم سازش

گواهی عدم سازش، فقط سه ماه از تاریخ صدور اعتبار دارد. به این معنا که زوجین باید ظرف سه ماه به دفترخانه مراجعه کرده و طلاق را ثبت کنند. در غیر این صورت، گواهی باطل می شود و برای ادامه روند باید درخواست جدیدی به دادگاه ارائه شود.

نکته مهم این است که اگر یکی از طرفین در این مدت همکاری نکند یا در دفترخانه حاضر نشود، گواهی منقضی می شود و دادگاه دیگر آن را تمدید نمی کند. بنابراین بهتر است بلافاصله پس از صدور گواهی، زوجین نسبت به ثبت رسمی اقدام کنند.

نکات مهم پیش از دریافت گواهی عدم سازش

گواهی عدم سازش به تنهایی به معنای طلاق نیست؛ بلکه صرفاً اجازه ثبت آن در دفترخانه است.

• در طلاق توافقی، زوجین می توانند در همان ابتدا درباره تمام امور مالی، حضانت و جهیزیه توافق کنند تا روند سریع تر پیش برود.
• در طلاق یک طرفه (مثلاً به درخواست زن)، ممکن است صدور گواهی طولانی تر و همراه با بررسی شرایط خاص باشد
• توصیه می شود پیش از ثبت دادخواست، حتماً با بهترین وکیل طلاق در قممشورت شود تا از خطاهای قانونی یا تأخیر جلوگیری گردد. مشاوران حقوقی پرشین وکلا در این زمینه خدمات مشاوره تخصصی و دقیق ارائه می دهند.

هزینه و زمان دریافت گواهی

مدت زمان لازم برای دریافت گواهی عدم سازش معمولاً بین ۱ تا ۳ هفته در طلاق توافقی متغیر است؛ اما در مواردی که اختلاف زیاد است، ممکن است چند ماه طول بکشد.

هزینه ها شامل هزینه ثبت دادخواست، جلسات مشاوره خانواده و در صورت نیاز، حق الزحمه وکیل است. اگرچه مبالغ دقیق به شهر و دادگاه بستگی دارد، اما معمولاً بخش عمده هزینه مربوط به فرآیندهای مشاوره و داوری است، نه خود گواهی.

جمع بندی

دریافت گواهی عدم سازش، اولین و مهم ترین قدم قانونی در مسیر طلاق است. این گواهی نشان می دهد تلاش برای سازش نتیجه ای نداشته و دادگاه اجازه ثبت طلاق را صادر کرده است. با آگاهی از مراحل، مدارک و مدت اعتبار این گواهی، می توان از سردرگمی های حقوقی و اتلاف زمان جلوگیری کرد. به یاد داشته باشید، این گواهی صرفاً پایان یک مسیر نیست؛ بلکه می تواند آغاز دوباره ای برای آرامش و تصمیم گیری آگاهانه باشد.